top of page

De navelstreng laten uitkloppen – ‘wait for white’

Als een baby geboren wordt, is hij nog steeds verbonden met de placenta via de navelstreng. In die eerste minuten na de geboorte krijgt de baby op die manier nog zuurstof en voedingsstoffen. In tussentijd start het kind zelf met ademen, verandert de bloedsomloop in zijn lichaam en gebeuren er nog meer aanpassingen aan het buitenbaarmoederlijke leven.


Niet alleen krijgt de baby extra zuurstof na de geboorte via de placenta, er vindt ook een heuse bloedtransfusie plaats. Indien minstens 2-3 minuten gewacht wordt met het afklemmen van de navelstreng, kan de baby tot 30% extra bloedvolume krijgen. Bij een premature baby kan dit zelfs tot 50% van het totale bloedvolume zijn. Dit betekent dus ook meer rode bloedcellen en meer ijzer voor de baby, wat resulteert in minder kans op bloedarmoede (tot op de leeftijd van 6 maanden meetbaar) en minder nood aan bloedtransfusie.

Bovendien krijgt de baby ook extra stamcellen mee als er rustig gewacht wordt met het afklemmen van de navelstreng. Stamcellen zijn zeer bijzondere cellen die zich in het lichaam tot eender welke cel verder kunnen ontwikkelen, afhankelijk van wat het lichaam nodig heeft. Wanneer de navelstreng meteen na de geboorte afgeklemd wordt, wat decennia lang standaard gedaan wordt, mist een kind een deel aan goede stoffen.


Waarom wordt de navelstreng na de geboorte dan vaak zo snel afgeklemd? 

Het vroegtijdig afklemmen van de navelstreng gaat hand in hand met het ‘actief beleid van de derde fase van de arbeid’. Dit actief beleid heeft als doel overmatig bloedverlies te beperken door de placenta zo snel mogelijk geboren te laten worden. Hiervoor wordt extra weeënstimulerende medicatie gegeven, de baarmoeder gemasseerd en aan de navelstreng getrokken. Dit laatste zou makkelijker gaan als er geen baby meer aan vast zit. Of dit actieve beleid werkelijk zorgt voor minder bloedverlies bij een natuurlijke geboorte staat ter discussie (voor meer info zie referenties).


Wat gebeurt er fysiologisch bij een natuurlijke geboorte?

Na de geboorte van de baby kan de moeder  op haar eigen tempo de baby bewonderen, bij zich nemen, besnuffelen en knuffelen. In tussentijd brengt  de ‘blauw gespannen’ navelstreng zuurstof en voedingsstoffen aan en worden afvalstoffen afgevoerd tot de bloedvaten vanzelf samentrekken en de circulatie stopt. De navelstreng wordt geleidelijk aan helemaal wit en plat – ‘wait for white’. De tijd die hiervoor nodig is, varieert sterk van kind tot kind.

Uit onderzoek blijkt dat dit gemiddeld 3 minuten duurt, maar vanwaar de haast? De placenta kan prima geboren worden terwijl de baby er nog mee verbonden is. In sommige culturen blijven baby en placenta zelfs verbonden tot de navelstreng afvalt, dit wordt ook wel ‘lotus-geboorte’ genoemd.

Ook bij een keizersnede kan een aantal minuten gewacht worden met afnavelen. In de tussentijd kan de baby op de buik van haar moeder gelegd worden, bedekt met een warme doek.


Het vroegtijdig afklemmen van de navelstreng zit diep ingebakerd in de verloskunde en gewoontes veranderen vraagt motivatie. Vaak krijgen ouders het tegenargument te horen dat de baby geler zal zien als de navelstreng uitklopt. Het is inderdaad zo dat de baby meer rode bloedcellen zal hebben bij een uitgeklopte navelstreng. Maar meer rode bloedcellen betekent ook meer zuurstof die naar de lichaamscellen vervoerd kan worden. Uit onderzoek blijkt dit positief effect eens zo belangrijk voor premature baby’s. Deze baby’s kunnen zich beter aanpassen aan het buitenbaarmoederlijke leven en hebben minder nood aan bloedtransfusies voor bloedarmoede, minder kans op bloedingen in de hersenventrikels en minder kans op darmontstekingen met weefselafbraak (necrotiserende enterocolitis).

Bij voldragen baby’s lijkt het risico op ‘dik bloed’ door veel rode bloedcellen, net zoals meer kans op geelzucht, niet relevant. Voldragen baby’s die geel zagen hadden niet meer behandeling nodig dan baby’s die vroegtijdig werden afgenaveld.    


En wat als de navelstreng nu rond de nek van de baby zit?

Ook dit hoeft geen reden te zijn om de navelstreng vroegtijdig door te knippen. De meeste navelstrengen zitten los rond het nekje en schuiven verder over de schouders wanneer deze geboren worden. Zit de navelstreng bij de geboorte van het hoofd toch wat strak rond de nek waardoor het hoofd niet verder ‘vooruit’ kan schuiven voor de geboorte van de schouders, dan kan het hoofdje van de baby gewoon naar het dijbeen van de moeder begeleid worden en maakt de baby een koprol over zijn schouder. Dit wordt ook het Somersault manoeuvre genoemd. Het grote voordeel van dit manoeuvre is dat de baby na de geboorte via de placenta extra bloedtoevoer krijgt voor het openen van zijn longen omdat de navelstreng nog intact is. De baby krijgt hierbij ook extra zuurstof om te herstellen als hij last heeft gehad van die strakke navelstreng.


Er gaan ook steeds meer stemmen op voor een reanimatie met intacte navelstreng. Recent wetenschappelijk onderzoek (Andersson, 2019 en 2023) laat zien dat bij een reanimatie met intacte navelstreng de baby sneller recupereert na de geboorte. Deze baby’s hadden een hoger zuurstofgehalte in het bloed en hogere Apgarscores na 1, 5 en 10 minuten indien er minstens 3 minuten gewacht werd met het afklemmen van de navelstreng.


Wachten met het afklemmen van de navelstreng biedt een baby dus een betere start na de geboorte op korte en lange termijn. Ga hierover in gesprek met de persoon/ het team die de geboorte van je kind mee zal begeleiden.

 

 

Bronnen:

Andersson, O., et al, Intact cord resuscitation versus early cord clamping in the treatment of depressed newborn infants in the first 10 minutes of birth (Nepcord III) – a randomized clinical trial, 2019  https://mhnpjournal.biomedcentral.com/articles/10.1186/s40748-019-0110-z  

Andersson, O., Meehreen, Z., Cord clamping – ‘hold on a minute’ is not enough, and sample your blood gases while waiting, juni 2023, Seminars in Perinatology, https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0146000523000423?via%3Dihub

International Childbirth Education Association, ICEA Position Paper. Delayed cord clamping, 10/2015, https://icea.org//wp-content/uploads/2016/01/Delayed_Cord_Clamping_PP.pdf

Mercer, J., et al, Nuchual cord management and nurse-midwifery practice, sept-okt 2005, Journal of Midwifery and Women’s Health, p. 373-379.

WHO Guideline: Delayed Umbilical Cord Clamping for Improved Maternal and Infant Health and Nutrition Outcomes, 2014

 

Informatie rond actief vs afwachtend beleid bij de geboorte van de placenta: 

5 weergaven0 opmerkingen

Recente blogposts

Alles weergeven

Vitamine K

コメント


bottom of page